Historia » Historia Wsi
|
Historia Wsi
Niewielka wieś u podnóża Grzbietu Zachodniego Gór Bardzkich, leżąca w głębokiej dolinie potoku Jasionowiec, dopływu Nysy Kłodzkiej. Szczególnie malowniczo położona jest górna część wsi, wcinająca się głębokim wąwozem w porośnięte lasem świerkowym zbocza Grodowej Górki i Koguciej Ostrogi.
Wieś Janowiec powstała w polowie XIII wieku na terenie Przesieki Śląskiej. W 1230 roku książę Henryk Brodaty nadał augustianom z Kamieńca Ząbkowickiego 150 łanów frankońskich w Przesiece Śląskiej od Barda po Złoty Stok. Pierwsza wzmianka o wsi wymienianej jako Jansbach pochodzi z dokumentu papieskiego z 1260 roku, przyznającego dziesięcinę ze wsi klasztorowi cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim. Nazwa wsi wywodzi się od imienia męskiego Jan i oznacza wieś Jana lub potok Jana. Powtórnie jest wymieniona w 1339 roku przy okazji zastawu dokonanego przez księcia Bolka II Ziębickiego na rzecz ojca rycerzy Henryka i Teodoryka Reichenau. W 1394 roku synowie Teodoryka sprzedali majątek w Janowcu klasztorowi cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim i od tego momentu pozostawał jego własnością aż do 1810 roku.
Księga ziemska okręgu ząbkowickiego z połowy XIV wieku opisuje wieś następująco: "Jonsbach ma 4 łany i 2 prety, z których sołtys ma 2, pozostałe są czynszowe, i opuszczoną karczmę". Począwszy do początku XVII wieku dysponujemy danymi statystycznymi dotyczącymi wsi. W 1726 roku podatek należny z miejscowych dóbr oszacowano na 30 talarów, a od poddanych na 408 talarów i 12 srebrnych groszy. W latach 1743-48 wartość katastralna miejscowych dóbr wynosiła 1306 talarów. W 1748 roku miesięczny wymiar podatku z dominium wynosił 3 talary, 6 groszy i 9 fenigów, a z gruntów chłopskich 11 talarów, 14 groszy i 10 fenigów. Jak wyglądała wieś w tym czasie możemy się dowiedzieć z opisu z 1785 roku: "Tę wieś kupił w 1394 roku dla siebie klasztor w Kamieńcu, prawo wyszynku i sprzedaży piwa we wsi należało jeszcze w 1592 r. do Burghausów z Opolnicy, które oni sprzedali Hansowi Petschke, sołtysowi w Laskach. Składa się z 5 kmieci, 4 zagrodników, 27 chałupników, 1 wodnego młyna, 1 kuźni, 1 owczarni i 162 mieszkańców".
W 1812 roku wieś, podobnie jak inne posiadłości pocysterskie na tym terenie została zakupiona przez królową Niderlandów - Fryderykę Luizę Wilhelminę. Później drogą sukcesji przeszły na jej córkę - Mariannę Orańską, właścicielkę pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim. W 1842 roku wybudowano szkołę. W 1845 roku było we wsi 39 domów i 346 mieszkańców, w tym 1 ewangelik. Majątek znajdujący się w dolnej części wsi należał do rodziny Rathenau.
Idąc w górę doliny Jasionowca w stromych zboczach Gór Bardzkich można zauważyć resztki wykopów świadczących o dawnych poszukiwaniach górniczych. Stąd prowadzą również malownicze drogi na Kalwarię bardzka. Szczególnie piękna jest tzw. Polska Droga Krzyżowa ze skromnymi stacjami z kamiennych krzyży i malowidłami na blasze. Drogą tą w latach 20. XIX wieku uczęszczały pielgrzymki ludności polskiej z Górnego i Dolnego Śląska, o czym świadczy data "1822" i inicjały "FH" na wstępnej stacji drogi. Wedle pewnych źródeł pisanych, droga powstała po kasacie zakonu cysterskiego w Kamieńcu Ząbkowickim, do którego należało sanktuarium w Bardzie. Wówczas właścicielka dóbr pocysterskich, Fryderyka Luiza Wilhelmina, nakazała zamknięcie bocznych dróg na Kalwarię, pozostawiając jedną, zwaną też niemiecką, prowadzącą z Barda. Wówczas pielgrzymi z Polski pobudowali własną drogę krzyżową.
Historia Janowca w datach
W 1201r. Henryk Brodaty z linii Piastów Śląskich objął władzę na Śląsku i prowadził na znacznym obszarze kolonizację na prawie niemieckim i jest prawdopodobne, że w tym czasie zostały założone podwaliny pod wieś Janowiec.
1260 - pierwsza wzmianka o wsi pochodziz dokumentu papieskiego, przyznającego dziesięcinę ze wsi klasztorowi cystersóww Kamieńcu Ząbkowickim.
1369 - teren graniczny pomiędzy Janowcem i Przyłękiem (Frankenberg) objęło nadanie na poszukiwanie rud metali i innych surowców mineralnych.
1394 - 1810 - wieś należy do klasztoru cystersóww Kamieńcu Ząbkowickim.
1534 - Karol I Książę Ziębicki nadaje Mertenowi Luschke prawo do eksploatacji ałunu i wyraża zgodę na wybudowanie warzelni do jego przerobu.
1559 - właścicielem kopalni zostaje wrocławski mieszczanin Niklas Rüdinger. Uzyskuje nadanie górnicze, a także zostaje zwolniony z opłat celnych i zapłaty dziesięciny przez okres 10 lat.
1560 - prace w kopalni zaczynają być blokowane przez sołtysa z Janowca i klasztor w Kamieńcu Ząbkowickim, do którego należą grunty przy kopalni.
1561 - ustają prace w kopalni i gwarectwo ponośi znaczne straty finansowe.
1597 - okolice Janowca są wzmiankowane jako bogate miejsce, w którym prowadzono wydobycie pirytu, saletry i ałunu. Uruchomiono wtedy ponownie wcześniejsze wyrobiska, a kopalnia nosiła prawdopodobnie nazwę Gőttliche Gabe.
1782 - wieś zamieszkuje 162 mieszkańców jest już młyn wodny, owczarnia, a także kuźnia i karczma .
1810 - dobra klasztorne zostają upaństwowione (sekularyzacja)
1812 - dobra zakupuje siostra króla Prus, Fryderyka Wilhelmina II.
1818 - budowa Polskiej Drogi Krzyżowej.
1838 - dobra w ramach dziedziczenia przechodzą w ręce królowej Marianny Orańskiej, małżonki księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna.
1840 - powstaje szkoła katolicka i jest to czas rozkwitu Janowca, zamieszkiwanego przez 340 mieszkańców.
1945 - po zakończeniu II wojny światowej Janowiec znajduje się w granicach Polski i otrzymuje nazwę Strumieniec a następnie Janowiec i zaczyna się współczesna historia wsi.